W 1970 roku w Muzeum Indian Amerykanskich w Nowym Jorku mozna bylo podziwiac krysztalowa czaszke naturalnych rozmiarów. Wykonano ja z jednego kawalka krysztalu górskiego (kwarcu) z wielka dbaloscia o szczególy anatomiczne - czaszka ma wewnetrzne zylki i otwory, zas pewne detale sugeruja, ze modelem byla czaszka kobiety. Dolna szczeka sta nowi oddzielna calosc i jest ruchoma. Luki policzkowe maja wydrazone kanaliki dIa wpadajacych promieni swiatla, a podstawa czaszki jest pocieta, tworzac pryzmat, co daje razem fantastyczne efekty optyczne. Czaszka mierzy 12,7 centymetra wysokosci, 17,8 centymetra dlugosci i 12,7 centymetra szerokosci. Kto sporzadzil to arcydzielo sztuki rzezbiarskiej, kiedy i dla jakich celów, nie wiadomo.Zostala rzekomo odkopana w Ameryce srodkowej w ruinach miasta Majów Lubaantun w 1927 roku przez Anne Mitchell-Hedges, adoptowana córke znanego w swoim czasie badacza i podróznika, Fredericka Mitchella-Hedgesa. Ze wzgledu na szacunek, jakim cieszyla sie rodzina Hedgesów, miejsce oraz okolicznosci odkrycia nie sa kwestionowane. Sprawa pochodzenia czaszki nie jest jednak woIna od watpliwosci.Majowie, Aztekowie, Mikstekowie i inne ludy Ameryki srodkowej, czesto poslugiwali sie motywem czaszki, co bylo zwiazane z ich wierzenia mi dotyczacymi smierci i powtórnych na rodzin. Na zajmowanych przez nich terenach znajduje sie czaszki wykonane z kosci, muszli, gliny, drewna, a takze kwarcu, jednak zadna z nich nawet nie zbliza sie do znalezionej w Lubaantun - tak pod wzgledem mistrzostwa wykonania, koncepcji artystycznej, jak i stopnia wyrafinowania. Ten, kto ja zaprojektowal i wykonal, musial byc prawdziwym mistrzem, choc pewien fakt sugeruje, ze mogla miec wiecej niz jednego twórce.wania czy uzycia metalowego narzedzia. Powierzchnia jest gladko wypolerowana. Prawdopodobnie krysztalowy blok, z którego ja wykonano, byl scierany piaskiem. Czy Majowie posiadali jakies urzadzenia sluzace do tego celu, czy tez robiono to wylacznie recznie, tez nie wiadomo. Jezeli nie poslugiwano sie swego rodzaju "wiertarka"" z nasadka scierna lub innym przyrzadem mechanicznym, który móglby radykalnie przyspieszyc proces obróbki materialu (co samo w sobie byloby archeologiczna sensacja.), reczne scieranie twardego kwarcytu i wymodelowanie wszystkich detali, wlacznie ze zrobieniem otworów i zylek wewnetrznych, musialoby zajac okolo stu piecdziesieciu lat ciaglej, zmudnej pracy-kilka pokolen.Zabobonni Indianie, którzy w liczbie trzystu pracowali w Lubaantun pod kierunkiem Anny Mitchell-Hedges" na widok czaszki padli na kolana, calowali ziemie i modlili sie dwa tygodnie.Takze mniej zabobonne osoby, sposród tych" które zetknely sie z krysztalowa czaszka, przypisywaly jej niezwykle wlasciwosci.Frank Dortland, restaurator zabytków sztuki, który szesc lat przeprowadzal z czaszka rózne doswiadczenia" stwierdzil, ze pewnego razu ujrzal czaszke otoczona swietlista aura. Chociaz zwykle jest ona przezroczysta, czasami mialy sie w jej wnetrzu ukazywac obrazy, przedstawiajace twarze, maski" góry i inne rzeczy. Niekiedy czaszka miala ponoc wydzielac dziwna, specyficzna won, zas w domu Dortlanda, gdzie sie znajdowala, mialy sie rozlegac wysokie, krysztalowo czyste dzwieki, jakby dzwieczaly male dzwoneczki.Prawdopodobnie owe magiczne efekty, rzekomo wytwarzane przez krysztalowa czaszke, jak np. dzwieki dzwoneczków, nalezy przypisac wyobrazni obcujacego z nia tak dlugo restauratora. W kazdym razie, podczas trwajacej caly rok wystawy w Muzeum Indian Amerykanskich nie stwierdzono zadnych cudownych efektów. Tym niemniej jest prawda " ze ze wzgledu na wyrafinowana budowe (kanaliki, wydrazenia i pryzmat u podstawy) oswietlana i obracana czaszka wytwarza wspaniale zjawiska optyczne.Wydaje sie prawie pewne, iz rzeczywiscie pochodzi ona z Ameryki srodkowej, ja k twierdzi jej odkrywca , Anna MitcheII-Hedges. Czy wykonano ja piecset, tysiac czy dwa tysiace Iat temu, nie sposób powiedziec, gdyz wspólczesne metody datowania nie pozwalaja ocenic wieku kawalka krysztalu w latach absolutnych. Ze wzgledu na wysilek, wlozony w jej wykonanie i najwyraLniej celowy zamysl, by czaszka wytwarzala efekty swietlne, musiala ona odgrywac jakas wielka role. Byc moze w rytualach religijnych. swiadczylby o tym fakt, iz odkopano ja w ruinach czegos, co wyglada na kompleks swiatynny.Frank Dortland, Anna Mitchell-Hedges i wielu innych, którzy obcowali z czaszka i podziwiali wspaniale zjawiska swietlne, produkowane przez to arcydzielo sztuki, sadza, ze przedmiot ten sluzyl do wplywania na ludzkie uczucia, mysli i nastroje.

Rekonstrukcja twarzy na podstawie czaszki Mitchell-Hedgesa (wykonał detektyw Frank J. Domingo z wydziału zabójstw nowojorskiej policji).